Oleje hydrauliczne stanowią kluczowy element zapewniający prawidłowe funkcjonowanie układów hydraulicznych w maszynach. Wybór między olejem HLP a HVLP może znacząco wpłynąć na wydajność i żywotność Twojego sprzętu. Główna różnica między olejem HLP a HVLP polega na tym, że HLP (zgodnie z normą DIN 51 524) to olej mineralny z dodatkami przeciwzużyciowymi i antykorozyjnymi, podczas gdy HVLP zawiera dodatkowo modyfikatory lepkości zapewniające stabilną pracę w szerokim zakresie temperatur.
Podczas doboru oleju hydraulicznego do Twojej maszyny warto zwrócić uwagę na warunki pracy. Oleje HLP są przystosowane do trudnych warunków eksploatacji, natomiast HVLP sprawdzają się w systemach narażonych na znaczne wahania temperatury. Prawidłowy wybór między tymi klasami olejów hydraulicznych może zapewnić Twojej maszynie optymalną ochronę i wydłużyć okres między wymianami płynu.
Czym jest olej hydrauliczny i jakie są klasy HLP oraz HVLP?
Olej hydrauliczny to kluczowy element w systemach hydraulicznych, pełniący wiele funkcji poza samym przenoszeniem energii. Klasy olejów hydraulicznych różnią się parametrami i dodatkami, co wpływa na ich zastosowanie w różnych warunkach pracy.
Podstawowe zadania oleju hydraulicznego
Podstawowym zadaniem oleju hydraulicznego jest przenoszenie energii w układach hydraulicznych. Działa on jako medium przekazujące siłę z pompy do siłowników i innych elementów wykonawczych.
Olej hydrauliczny zapewnia również smarowanie ruchomych części, co zmniejsza tarcie i zapobiega przedwczesnemu zużyciu elementów układu. Ta funkcja jest kluczowa dla długotrwałej i bezawaryjnej pracy całego systemu.
Kolejną istotną rolą jest chłodzenie – olej odprowadza ciepło powstające podczas pracy urządzeń. Dzięki temu komponenty układu hydraulicznego nie przegrzewają się.
Nie można zapomnieć o ochronie antykorozyjnej. Dobrej jakości olej hydrauliczny zawiera dodatki zapobiegające rdzewieniu i utlenianiu metalowych części, z którymi ma kontakt, wydłużając tym samym żywotność całego układu.
Wyjaśnienie norm: ISO 6743, DIN 51524 oraz oznaczenia lepkości ISO VG
Oleje hydrauliczne klasyfikowane są według różnych norm. Norma ISO 6743/4 wyróżnia siedem klas olejów hydraulicznych, w tym klasy HM i HV, które są podstawą dla HLP i HVLP w normie DIN.
Norma DIN 51524 to niemiecki standard szeroko stosowany w Europie, który dzieli oleje hydrauliczne na kilka klas: HL, HLP, HVLP i HLPD. Każda z tych klas ma określone wymagania dotyczące dodatków i właściwości.
System ISO VG (Viscosity Grade) określa lepkość oleju hydraulicznego, podając jego lepkość kinematyczną w temperaturze 40°C. W naszym klimacie najczęściej stosuje się oleje o klasie lepkości 46, natomiast w chłodniejszych regionach preferowana jest klasa 32.
Wybór odpowiedniej klasy lepkości zależy od temperatury pracy urządzenia i warunków klimatycznych, w których będzie ono użytkowane.
HLP i HVLP – rozwinięcie skrótów i charakterystyka
HLP to olej hydrauliczny z dodatkami przeciwzużyciowymi (AW – Anti-Wear) oraz antykorozyjnymi. Litera „H” oznacza olej hydrauliczny, „L” wskazuje na dodatki antykorozyjne i przeciwutleniające, a „P” informuje o obecności dodatków przeciwzużyciowych.
Oleje HLP charakteryzują się dobrą stabilnością termiczną i odpornością na starzenie. Są przeznaczone do pracy w temperaturach od -20°C do +80°C i w systemach o ciśnieniu do 25 MPa. Stanowią podstawę układów hydraulicznych w maszynach przemysłowych o standardowych wymaganiach.
HVLP to udoskonalona wersja HLP z dodatkowymi modyfikatorami lepkości. Skrót można rozwinąć jako olej hydrauliczny (H) z dodatkami antykorozyjnymi (L), przeciwzużyciowymi (P) oraz o wysokim wskaźniku lepkości (V).
Oleje HVLP charakteryzują się znacznie lepszą stabilnością lepkości w różnych temperaturach, co czyni je idealnymi do zastosowań, gdzie urządzenia pracują w zmiennych warunkach temperaturowych. Są zalecane do maszyn mobilnych i sprzętu pracującego na zewnątrz.
Kluczowe różnice pomiędzy HLP a HVLP: lepkość, stabilność i dodatki
Wybór odpowiedniego oleju hydraulicznego ma kluczowe znaczenie dla wydajności i żywotności maszyn. Oleje HLP i HVLP różnią się kilkoma istotnymi parametrami, które wpływają na ich zastosowanie w różnych warunkach pracy.
Wskaźnik lepkości (VI) i jego znaczenie
Wskaźnik lepkości (VI) to jedna z najważniejszych różnic między olejami HLP a HVLP. Oleje klasy HLP (znane również jako HM) charakteryzują się standardowym wskaźnikiem lepkości, zwykle w przedziale 90-100.
Oleje HVLP (klasa HV) posiadają znacznie wyższy wskaźnik lepkości, często przekraczający wartość 140. Wyższy VI oznacza, że lepkość oleju zmienia się mniej drastycznie wraz ze zmianami temperatury.
Dzięki temu oleje HVLP zapewniają bardziej stabilną pracę układów hydraulicznych w szerokim zakresie temperatur. Jest to szczególnie ważne w maszynach pracujących na zewnątrz, gdzie występują duże wahania temperatur.
Na rysunku powyżej mamy porównanie zmian lepkości oleju klasy HLP na przykładzie Shell Tellus S2 MX oraz klasy HVLP na przykładzie oleju Shell Tellus S2 VX.
Stabilność lepkości w zmiennych temperaturach
Oleje HLP wykazują dobrą stabilność w stałych warunkach temperaturowych, dlatego sprawdzają się najczęściej w układach pracujących w zamkniętych pomieszczeniach o kontrolowanej temperaturze.
Oleje HVLP charakteryzują się doskonałą stabilnością lepkości w szerokim zakresie temperatur. Olej hydrauliczny HV zapewnia wysoką odporność na zmiany temperatury, co przekłada się na lepszą płynność podczas rozruchu w niskich temperaturach oraz odpowiednią ochronę przy wysokich.
W praktyce oznacza to, że maszyny z olejem HVLP można uruchamiać przy niższych temperaturach bez obaw o kawitację pompy. Jednocześnie zachowują one odpowiednią lepkość w wysokich temperaturach, zapobiegając nadmiernemu zużyciu elementów.
Dodatki uszlachetniające i modyfikatory lepkości
Oleje HLP zawierają podstawowy zestaw dodatków przeciwzużyciowych i antykorozyjnych, które zapewniają ochronę elementów układu hydraulicznego w standardowych warunkach pracy. Dodatki deemulgujące w olejach HLP umożliwiają separację wody.
Oleje HVLP posiadają rozbudowany pakiet dodatków uszlachetniających, w tym zaawansowane modyfikatory lepkości, które odpowiadają za utrzymanie stabilnych parametrów w zmiennych temperaturach. Zawierają również silniejsze dodatki przeciwzużyciowe.
Te specjalne polimery poprawiające wskaźnik lepkości sprawiają, że oleje HVLP są nieco droższe, ale zapewniają lepszą ochronę i wydajność w trudnych warunkach eksploatacyjnych. Ich wszechstronność sprawia, że są idealnym wyborem do maszyn pracujących w zmiennym środowisku.
Zastosowanie HLP i HVLP w praktyce
Właściwy wybór oleju hydraulicznego ma kluczowe znaczenie dla wydajności i żywotności układów hydraulicznych. Rodzaj stosowanego oleju powinien być dostosowany do specyficznych warunków pracy maszyny.
Kiedy wybrać olej HLP?
Oleje HLP sprawdzają się najlepiej w maszynach pracujących w stabilnych warunkach. Są idealnym wyborem do układów hydraulicznych w halach produkcyjnych i innych zamkniętych pomieszczeniach, gdzie temperatura otoczenia utrzymuje się na względnie stałym poziomie.
Maszyny przemysłowe, takie jak prasy hydrauliczne, wtryskarki czy obrabiarki CNC, stanowią typowe zastosowanie dla olejów HLP. Te oleje zmniejszają zużycie i zwiększają nośność w obszarze tarcia mieszanego.
Klasy lepkości ISO VG dla olejów HLP najczęściej wybierane to 32, 46 i 68, w zależności od obciążenia układu. Warto pamiętać, że oleje HLP zawierają dodatki przeciwzużyciowe, które skutecznie chronią pompy i siłowniki przed przedwczesnym zużyciem.
Kiedy wybrać HVLP?
Oleje HVLP (lub HV) wyróżniają się poprawionym zachowaniem lepkościowo-temperaturowym. Są więc idealnym wyborem do maszyn pracujących w zmiennych warunkach temperaturowych, szczególnie na zewnątrz budynków.
Typowe zastosowania HVLP obejmują:
- Maszyny budowlane (koparki, ładowarki)
- Urządzenia mobilne (wózki widłowe pracujące na zewnątrz)
- Sprzęt leśny i rolniczy
- Systemy hydrauliczne narażone na ekstremalne temperatury
W przeciwieństwie do HLP, oleje HVLP zachowują odpowiednią lepkość zarówno przy niskich, jak i wysokich temperaturach. Jest to możliwe dzięki specjalnym dodatkom poprawiającym wskaźnik lepkości.
Jeśli Twoje urządzenia pracują w zmiennych warunkach atmosferycznych, od mroźnych poranków po upalne południa, HVLP będzie zdecydowanie lepszym wyborem niż standardowy HLP.
